“Vertel eens wat over je nest” was een van de eerste vragen die ik kreeg tijdens mijn kennismaking met collega’s bij het adviesbureau waar ik vroeger werkte. Ik weet nog dat ik quasi verwilderd en verwonderd naar mijn toenmalige collega keek om te checken of ik het goed had begrepen. En ja, ze wilde echt weten waar ik opgegroeid was, hoe mijn gezin er uit zag en welke gebeurtenissen uit mijn jeugd mij vooral zijn bijgebleven. Het werd een leuk gesprek.
Inmiddels is een persoonlijke introductie een vast onderdeel van mijn kennismakingen. Net zoals ik het gewoon vind om naar de oorsprong en historie van teams en organisaties te vragen. Zoals eenieder zijn persoonlijke rugzak vult met kennis en ervaringen, zo zijn alle mooie en alle lelijke gebeurtenissen binnen teams en organisaties onderdeel van hun opgebouwde ‘systemische wijsheid’. Het delen van die gebeurtenissen op individueel – team -of organisatieniveau werkt versterkend voor het geheel. Het schept vertrouwen en brengt begrip voor bepaald gedrag en patronen.
Terug naar de nestvraag. Het elkaar vertellen over je nest, je jeugd en hoe dat je kernwaarden heeft gevormd is één van de interventies die ik graag gebruik in teams waar weinig uitwisseling op het persoonlijke vlak is of waar teamleden elkaar niet vanzelfsprekend vertrouwen. Het lijkt een gemakkelijke interventie: je formuleert de opdracht, laat deze voorbereiden en laat alle teamleden vervolgens hun verhaal vertellen. Toch zijn er een aantal randvoorwaarden waar je op moet letten bij deze interventie. Wat mij betreft zijn dat:
- Vooraf: ga na of er voldoende veiligheid en vertrouwen is om dergelijke verhalen met elkaar te delen. Dit kan best een heikel punt zijn, omdat dit juist de thema’s zijn waar je aan werkt met deze interventie.
- Tijd: ik reserveer altijd een ochtend of een avonddeel voor deze interventie. Per persoon ben je al gauw 15-20 minuten aan het woord.
- Setting the scene: zorg voor een prettige locatie en een halve cirkel (geen tafels) waarin teamleden hun verhaal kunnen delen.
- Mindset: benoem het belang van oordeelloos luisteren en verwonderen voordat je van start gaat.
- Leader goes first: zorg dat je een teamlid met een leidende positie het spits af laat bijten en verzeker jezelf ervan dat dit een verhaal met impact en een zekere diepgang is.
Meestal ontvouwt het verdere verloop zich daarna vanzelf. Het team vormt dan een bedding waarin de verteller zijn verhaal kan laten stromen. Wel is het zaak als teamcoach scherp te blijven op heftige emoties. Trauma en nare gebeurtenissen zijn helaas voor veel mensen onderdeel van hun jeugd geweest. Hierbij vertrouw ik op de volwassenheid van mensen om zelf te bepalen hoe ver ze gaan in het delen. En toch is er na sommige verhalen even een frisse neus en een arm om de schouder nodig.
En het resultaat? Meestal voelen teamleden een grotere onderlinge gelijkwaardigheid in de wetenschap dat we allemaal mensen zijn met al het mooie en al het lelijke dat daarbij hoort in onze rugzak. En bewijzen kan ik het niet, maar ik lijk het keer op keer terug te zien in de verdere samenwerking: als teamleden met elkaar spreken zien ze veel meer dan alleen die collega die altijd zo kritisch is. Ze zien achter en om de collega heen, alles wat hij óók meebrengt. En dat zet mensen en teams in de juiste positie om (nog meer) te verbinden in hun samenwerking.
Dus, uit welk nest kom jij eigenlijk?
Geschreven door Tim van LIngen
