‘Wat belemmert ons om dit beleid in de praktijk uit te voeren?”
Een organisatie heeft op papier een prachtige nieuwe sturingsfilosofie uitgewerkt. Het wil echter maar niet lukken om het ook daadwerkelijk uit te voeren. Het managementteam vraagt zich af waar het stokt.
MT leden gaan met vloerankers aan de slag: een manier om een opstelling te maken met behulp van voorwerpen als symbolisering van personen of concepten. In dit geval hadden de MT leden papieren met daarop termen als ‘mijn leidinggevende’, ‘mijn team’, ‘de nieuwe filosofie’, ‘de klant’.
De vloerankers helpen de MT-leden om de onderlinge relaties letterlijk in de ruimte en in beeld te krijgen.
Er ontstaat een gesprek over wat het allerbelangrijkst is, en wat daarna, wat erbij hoort en wat niet en welke acties nodig zijn om beweging te krijgen in deze nieuwe sturingsfilosofie.
Wonderland
Alice in Wonderland, bijna iedereen kent haar wel. Alice ontmoet allerlei bijzondere figuren en dat levert wonderlijke dialogen en taferelen op. Alice neemt niets zomaar voor waar aan, ze blijft nieuwsgierig en stelt vragen. En juist dat vragen stellen maakt dat ze in verwondering blijft. Systemische interventies hebben het effect van Wonderland: je gaat dingen op een andere manier bekijken
Dat klinkt misschien wat vaag, dus laten we het concreet maken. Stel, je hebt een probleem of vraag: ‘Waarom blijft dit team zo achterover hangen?’ ‘We zijn zo zorgvuldig met het invullen van deze vacature en niet één nieuwe manager blijft… waar zit ‘m dat nu in?’ ‘Hoe lang moet dit conflict nu nog voortduren, wat is de oplossing?’
Het ligt voor de hand om zo’n vraag analytisch op te lossen. Je zoekt logische argumenten en overwegingen, zet voor- en nadelen op een rij en probeert iemand (of jezelf) daarmee te overtuigen. Maar, dat biedt niet altijd soelaas. Juist omdat je je richt op één stukje van de puzzel. Alles is opgebouwd uit systemen: elementen die met relaties aan elkaar zijn verbonden. Als mens ben je lid van verschillende systemen: je familie, sportvereniging, het team waarin je werkt. Als je één van die elementen in beweging brengt, dan veranderen ook de onderlinge relaties en verhoudingen - en daarmee het systeem.
Dát zijn nou systemische interventies: interventies die zich richten op de onderlinge relaties en die in beweging te brengen. Daarmee zijn het eenvoudige én hele krachtige interventies: ze maken zichtbaar wat onder het vraagstuk ligt. Het vraagstuk of dilemma ontvouwt zich als het ware. Daarmee krijg je inzicht in je vraag en oplossingsrichtingen.
Tot slot
Wij zijn nogal enthousiast over systemische interventies. We moeten wel eerlijk zijn: soms is het spannend, ook als begeleider. Het is namelijk moeilijk te voorspellen wat je tegenkomt, of welke richting het in beweegt. Je slaat een pad in, of kruipt een holle boomstam door, geen idee wat je gaat tegenkomen.
Net als voor Alice in Wonderland, is het voor ons als teamcoaches soms nodig om buiten de gebaande paden te treden om verder te komen. Dat maakt het zo mooi. Spannend, en verwonderlijk is het altijd!
Meer over systemische interventies vind je in onze leergang Organisatiecoaching en de podcast "Systemische Teamcoach"
