We houden ons bij Breinkorf dagelijks bezig met organisatieontwikkeling. De vragen die we krijgen gaan vaak over (strategische) heroriëntatie en soms ook over ‘healing’, oftewel de organisatie weer gezond maken. Als de gewenste veranderingen eenmaal zijn ingezet, komt meestal snel de vraag om te evalueren. Dat is een logische vraag, nodig ook, en tegelijk kan het demotiveren als dit te snel gebeurt. Omdat de teams zich nog in de liminale fase bevinden. Dat is de zeer uitdagende fase tussen A en B in, de fase van het niet weten. Er heerst verwarring en er is ook ongeduld en teleurstelling. Medewerkers willen dat het klaar is. Dat ze weer houvast hebben. Deze ‘tussentijd’ wordt door teams ervaren als een lastige tijd. Alles ligt overhoop en er kan niet meer worden teruggevallen op het bestaande.
De chaos tussen het oude en het nieuwe doet pijn. Dat wordt gevoeld. Het hoort bij echte transities. Sterker nog het is juist die fase waarin de verandering tot stand komt. Oude patronen en gewoontes staan op losse schroeven. Het nieuwe is zich aan het vormen. Met horten en stoten. Dat kan onzekerheid geven en soms ronduit onveilig voelen. Wat wordt er precies van mij verwacht en kan ons team deze slag wel maken?
Het belangrijkste in deze fase is het verdragen van ongemak én het aangaan. Vooral niet te hard willen gaan om er maar vanaf te zijn. ‘Holding space’, comfortabel zijn met het niet-weten. In deze fase vindt het echte leren plaats.
Als (bege)leider van de verandering is het dan belangrijk om gedrag te monitoren, te spiegelen en er niet meteen een vragenlijst uit te gooien richting de teams. Eerst maar eens stilstaan met leidinggevenden en teams bij hoe het nieuwe inrichtingsmodel werkt in de praktijk. Wat komen we tegen als het gaat om de samenwerking en de besluitvorming? Weten leidinggevenden en teams elkaar beter te vinden? Ontstaat er meer ruimte tussen lijnorganisatie en stafdiensten voor het goede gesprek? Wat ervaren klanten?
We kunnen niet om de liminale fase heen en daarom is het goed om hier als begeleider aan de voorkant van een verandertraject aandacht voor te vragen. De ogen van de opdrachtgever zijn bij de start vooral gericht op de verandering an sich en nog niet op wat er gebeurt als deze wordt ingezet. Het vraagt vertrouwen, verduren van de onzekerheid, ruimte geven aan leren en ontwikkelen (daarbij hoort ook dat niet alles in één keer goed gaat) én aandacht geven aan de eerste positieve ontwikkelingen in de organisatie.
Er wordt door teams snel gezegd: de transitie werkt hier niet en het ‘I told you so’ van criticasters van de verandering ligt dan op de loer. Terwijl de nieuwe waarden nog niet worden omarmd, de systemen nog niet helemaal zijn aangepast of de stijl van leidinggevenden nog een ratjetoe is. Kortom nog niet alles heeft een nieuwe plek of vorm gevonden.
Ons advies is:
- creëer overgangsmomenten en leer teams omgaan met de onzekerheden die bij de overgangsfase horen
- benoem de kritische succesfactoren aan de voorkant van de transitie, deel die ruimhartig met de teams en maak je meetlat van verandering zo concreet mogelijk: wat is de belangrijkste beweging die we gaan maken en welk gedrag hoort daarbij?
De liminale fase is een hele boeiende fase voor ons als begeleiders bij verandering. Genoeg reden om deze fase nader te onderzoeken en met elkaar kennis en ervaringen te delen. Samen met vakgenoten. Begeleid door experts van Breinkorf.
We vragen ons bij de Zwerm op 21 november af wat er allemaal nodig is tijdens de liminale fase. We zoomen daarbij in op de rol van de begeleider van de verandering. Interessante kost voor team- en organisatiecoaches, leidinggevenden en HR adviseurs! Meer informatie over de Zwerm.
Nooit meer een blog missen? Schrijf je dan nu in voor onze nieuwsbrief.
Foto: fabrikasimf on Freepik
