‘Identiteitsstrijd in teams & organisaties’ door Stephan Seegers
Een beetje zoeker in het leven, zoals ik, die zoekt naar een rotsvast houvast van waaruit je met zekerheid alles aan kan gaan, is wel van zijn ‘à propos’ na het lezen van ‘identiteit’ van Paul Verhaeghe. Volgens Verhaeghe[1] hebben wij namelijk geen onveranderlijke identiteit: wie wij worden hangt grotendeels af van onze omgeving. De omgeving biedt ons zowel positieve als negatieve boodschappen (‘wat ben jij geduldig’, of ‘doe niet zo belerend’) aan, en wij maken dan een keuze om die boodschappen over te nemen, ons ermee te identificeren of juist af te wijzen. Een identiteit is een constructie, een min of meer samenhangend geheel van normen en waarden die teruggaan op de door de groep gedeelde opvattingen en ideologie. Met andere woorden het grotere narratief van een bepaalde cultuur (Verhaeghe, 2012).
Dus die zoektocht naar wie ik in essentie ben, naar mijn onverwoestbare kern kan helemaal niet?
De omgeving bepaalt het aanbod en afhankelijk van de keuzen die ik maak, ontstaat wie ik ben.
Verschillende omgevingen maken dan verschillende identiteiten. Terugkijkend naar verhalen die ik vertelde
in de verschillende omgevingen waarin ik verbleef, klopt dat beeld ook wel. Ik zie mijzelf andere keuzen maken en normen hanteren in mijn familie (wees voorkomend en houd je fatsoen), Wageningen (wees sociaal, iedereen hoort erbij) en Amsterdam (wees wereldlijk en benut de mogelijkheden). Plaats me nu met een Wageningse vriend in een grote stad en ik raak wat in de war. Of de vriend kan mij niet bijbenen in het
najagen van wat er mogelijk is, of ik laat zaken schieten om samen op te trekken.
Ik begin vanuit dit perspectief ook wel de verwarring en gedrag te begrijpen van mensen in teams en organisaties. Teams en organisaties zoeken naar een houvast in de onzekerheid van de grote en kleine veranderingen waar zij voor staan. De omgeving verandert en de reactie is dan vaak het opstellen van een visie, missie en kernwaarden: een gewenste identiteit. Als mijn collega’s en ik de verhalen ophalen rondom
die verandering dan horen wij de strijd met de verschillende identiteiten die zich in de organisatie hebben opgebouwd.
In een organisatie op weg naar zelforganisatie wint het ‘expert zijn’ het nu nog van eigenaarschap laten bij de ander. In het team waar de samenwerking in het zicht van een uitbreiding anders moet, betekent vooral je eigen taak goed uitvoeren nu nog betrokkenheid in plaats van initiatief voor het geheel. Dan kan het lijken dat mensen en teams niet integer handelen omdat ze, ondanks dat ze mentaal wel weten wat de gewenste normen en waarden zijn, nog niet los zijn van de bestaande normen- en waardenconstructies die hen voorheen houvast gaven.
Ook je kaders oprekken om andere werkelijkheden voor te kunnen stellen en ontdekken hoe het kijken
vanuit identiteit en integriteit daarbij een optie kan zijn? Sluit je dan aan bij het online spreekuur van
vrijdag 26 maart as tussen 10:00-11:00 uur. Stephan en Mirjam kijken uit naar je komst!
Aanmelden en meer info vind je hier.
[1] Verhaeghe: Identiteit, 2012
